Inwestycja teatru TR Warszawa i Muzeum Sztuki Nowoczesnej

TR Warszawa wraz z Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie od 2014 roku prowadzi inwestycję budowy nowej siedziby teatru na Placu Defilad. Budynek TR Warszawa zaprojektowany jest przez pracownię architektoniczną Thomas Phifer and Partners z Nowego Jorku w partnerstwie z polską pracownią APA Wojciechowski sp. z o. o.  oraz Buro Happold sp. z o. o. , a inżynierem kontraktu jest konsorcjum ECM Group Polska S.A.oraz Portico Project Management. Inwestycja finansowana jest ze środków m.st. Warszawy. Nowa siedziba TR Warszawa jest częścią kompleksu dwóch budynków: teatru i nowej siedziby Muzeum Sztuki Nowoczesnej. Obie instytucje będą częścią powstającego nowego zagospodarowania terenu wokół Pałacu Kultury i Nauki. Inwestycje muzeum i teatru dopełnią przestrzeń warszawskiego Placu Centralnego, serca nowoczesnej metropolii. Ich powstanie otworzy dla mieszkanek i mieszkańców Warszawy, a także odwiedzających stolicę gości i gościń nowe możliwości uczestnictwa w kulturze.

Projekt teatru TR Warszawa 2020. Widok od strony Placu Defilad.
Projekt Thomas Phifer and Partners

Budynek TR Warszawa na Placu Defilad będzie jednym z najnowocześniejszych teatrów w Europie. Architektura budynku odzwierciedla wartości zespołu TR Warszawa, w szczególności otwartość rozumianą jako prowadzenie poszukiwań i podejmowanie ryzyka artystycznego, wprowadzanie w szeroki obieg nowych sposobów ekspresji teatralnej, a także transparentność, mobilność oraz likwidowanie barier. Siedziba TR Warszawa ma być przestrzenią bezpieczną, przyjazną i łatwo dostępną dla wszystkich odbiorców i odbiorczyń. Każdego wieczoru w budynku teatru w wydarzeniach artystycznych będzie mogło wziąć kilkaset osób.

Architektura teatru pozwoli na realizację zróżnicowanej działalności artystycznej TR Warszawa, łączącej teatr eksperymentalny z przedstawieniami dla szerokiej publiczności. W zaprojektowanym przez pracownię Thomas Phifer & Partners we współpracy z APA Wojciechowski i Buro Happold teatrze TR Warszawa znajdą się m.in. dwie przestrzenie na spektakle, wydarzenia filmowe, muzyczne i widowiska interdyscyplinarne: BIG BOX (dużą salę) na maksymalnie 700 osób, w której będzie możliwość dowolnej konfiguracji przestrzeni scenicznej i widowni, w zależności od formatu i charakteru widowisk oraz znajdujący się na pierwszym piętrze BLACK BOX (małą salę) ze 150 miejscami siedzącymi.

Unikalnym rozwiązaniem będą dwie imponujących rozmiarów bramy o wysokości niemal 14m, łączące główną przestrzeń sceniczną teatru z Placem Defilad i Parkiem Świętokrzyskim, które umożliwią organizację koncertów i przedstawień na wzór imprez plenerowych. Dzięki zrównaniu podłogi sceny BIG BOX (dużej sceny) z poziomem placu oraz przeszkleniom w obu salach, miasto stanie się naturalnym tłem dla wydarzeń odbywających się wewnątrz budynku, jak i w plenerze. Zarazem teatr otworzy się na miasto, umożliwiając przechodniom podglądanie jego codziennej pracy.

W foyer teatru znajdzie się przestrzeń spotkań i miejsce odbywania się wydarzeń około programowych, a także restauracja, bistro, punkt informacyjny dla publiczności wraz z kasami biletowymi oraz szatnia. Górne piętra w budynku to ośrodek poszukiwań artystycznych, programów rezydencyjnych i działań edukacyjnych, a także studio audio, studio wideo, sale prób, w tym sala prób czytanych; pomieszczenia techniczne i zaplecze znajdą się w środkowej części budynku oraz na jego podziemnych kondygnacjach.

Budynki muzeum i teatru połączone będą forum, zachęcającym, otwartym i pełnym życia miejscem działań kulturalnych i spotkań w otwartej przestrzeni. Proste, mocne fasady budynków wyznaczą krawędź dla nowo zaprojektowanego Placu Centralnego i nadadzą kształt bardziej kameralnemu forum, które będzie zarówno wejściem, dziedzińcem, jak i łącznikiem, integrującym muzeum i teatr z nowym Placem Centralnym oraz Parkiem Świętokrzyskim.

Muzeum, teatr i forum stworzą spójną całość. Proste bryły budynków będą kontrastować zarówno z Pałacem Kultury i Nauki, jak i z komercyjną architekturą okolicy. Fasady, czerpiące inspiracje z abstrakcyjnych dzieł sztuki, będą uosabiać twórcze życie stolicy i podkreślą rolę Muzeum Sztuki Nowoczesnej i TR Warszawa w tworzeniu Nowego Centrum Warszawy.

Na naszych oczach Miasto Stołeczne Warszawa modernizuje, aby być miastem jeszcze bardziej przyjaznym, otwartym, dostępnym i zielonym. Warszawa rozwija się architektonicznie i urbanistycznie; powstają nowe budynki użyteczności publicznej, pojawia się coraz więcej ułatwień komunikacyjnych, a także drzew i małej architektury. Zaprojektowany przez nowojorski zespół Thomas Phifer and Partners wraz z APA Wojciechowski i Buro Happold budynek będzie jednym z najnowocześniejszych budynków teatralnych w tej części świata i jednym z nielicznych teatrów, który w ostatnich dekadach został zbudowany jako samodzielny obiekt teatralny w Polsce. Jestem przekonana, że powstanie kompleksu budynków teatru i muzeum na Placu Defilad przyczyni się do kulturotwórczego rozwoju stolicy, a TR Warszawa i Muzeum Sztuki Nowoczesnej będą często odwiedzane nie tylko przez przez mieszkanki i mieszkańców Warszawy, ale także przez przyjeżdżających do stolicy gości i gościnie z całego świata.

Anna Klammer, pełnomocniczka dyrektorki TR Warszawa ds. inwestycji na Placu Defilad

Nowe Centrum Warszawy: kompleks muzealno-teatralny na Placu Defilad, przyszłym Placu Centralnym

Siedziba TR Warszawa na Placu Defilad to część kompleksu dwóch budynków: teatru i nowej siedziby Muzeum Sztuki Nowoczesnej. Inwestycja Muzeum Sztuki Nowoczesnej i teatru TR Warszawa jest jednym z flagowych elementów projektu Nowego Centrum Warszawy, wieloletniego projektu zmian w centrum miasta, realizowanego w kilku etapach przez Miasto Stołeczne Warszawa. Dzięki działaniom modernizacyjnym i inwestycyjnym ścisłe Centrum Warszawy staje się przestrzenią nie tylko wielkomiejską, reprezentacyjną, spójną i zieloną, ale także otwartą, przyjazną, dostępną i bezpieczną dla wszystkich. 

Muzeum Sztuki Nowoczesnej i teatr TR Warszawa 2020. Widok na forum między budynkami.
Projekt Thomas Phifer and Partners

Inwestycja TR Warszawa i Muzeum Sztuki Nowoczesnej na Placu Defilad

Od kwietnia 2019 roku Muzeum Sztuki Nowoczesnej prowadzi budowę części muzealnej, która jest pierwszym etapem realizacji nowych siedzib muzeum i teatru na Placu Defilad, przyszłym Placu Centralnym. Kolejnym etapem tej inwestycji jest budowa budynku TR Warszawa. Inwestycja TR Warszawa jest prowadzona przez samorządową instytucję kultury TR Warszawa oraz finansowana z budżetu m.st. Warszawy. W lipcu 2020 roku teatr złożył wniosek o pozwolenie na budowę, który został pozytywnie rozpatrzony. 23 grudnia 2020 roku Prezydent Miasta Stołecznego Warszawy wydał decyzję zatwierdzającą projekt budowlany i udzielił pozwolenia na budowę kompleksu architektonicznego Teatru TR Warszawa i Muzeum Sztuki Nowoczesnej (część TR Warszawa). Po uprawomocnieniu pozwolenia na budowę teatru TR Warszawa w styczniu 2021 roku teatr przystąpił do kolejnego etapu realizacji inwestycji na Placu Defilad tj. prze- budowy przewodu wodociągowego oraz usunięcia kolizji istniejącej instalacji zewnętrznej wodociągowej, która została zrealizowana przez Stołeczny Zarząd Rozbudowy Miasta. Przygotowanie terenu budowy poprzedza rozpoczęcie także innych inwestycji w ścisłym sąsiedztwie działki 25/1 tj. budowy drogi gminnej 5 i 8 KDL realizowanej przez Stołeczny Zarząd Rozbudowy Miasta oraz rewitalizacji Placu Defilad realizowanej przez Zarząd Dróg Miejskich. W listopadzie 2021 r. TR Warszawa zakończył proces nasadzeń kompensacyjnych i zasadził 9 drzew oraz 68 m2 krzewów skwerze Mjr Bolesława Kontryma „Żmudzina”. 16 grudnia 2021 roku Rada Miasta Stołecznego Warszawy podjęła decyzję o zwiększeniu budżetu na budowę teatru TR Warszawa będącego częścią kompleksu muzealno-teatralnego na Placu Defilad o 155 milionów złotych do kwoty 288 mln. Zmiana została przyjęta w Wieloletniej Prognozie Finansowej m.st. Warszawy na lata 2021-2050. 1 kwietnia 2022 roku zostało ogłoszone postępowanie o udzielenie zamówienia na wybór generalnego wykonawcy teatru, prowadzone w trybie dialogu konkurencyjnego. 23 czerwca 2023 roku w ramach kolejnego etapu postępowania o udzielenie zamówienia na wybór generalnego wykonaw- cy budynku teatru TR Warszawa na Placu Defilad złożone zostały następujące oferty: oferta firmy Mostostal Warszawa S.A. w wysokości 787.677.305,52 zł brutto oraz oferta Korporacji Budowlanej DORACO sp. z o.o. w wysokości 642.950.825,67 zł brutto. 11 sierpnia 2023 roku Zamawiający – TR Warszawa – działając na podstawie przepisu art. 254 pkt 2 w zw. z art. 255 pkt 3 ustawy z dnia 11 września 2019 r. – Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 1710 z późn. zm.), zwanej dalej „Pzp” unieważnił postępowanie o udzielenie zamó- wienia na wybór generalnego wykonawcy teatru z uwagi na fakt, że oferta z najniższą ceną przewyższała kwotę przyjętą obecnie Wieloletniej Prognozie Finansowej m.st. Warszawy na lata 2021-2050, przy jednoczesnym braku możliwości zwiększenia tej kwoty. Zgodnie z deklaracją Miasta Stołecznego Warszawy proces inwestycyjny teatru TR Warszawa nie zostaje wstrzymany. Budowa TR Warszawa będzie etapowana, a obecnie wypracowywany jest najbardziej optymalny scenariusz realizacji etapów budowy TR Warszawa na przyszłym Placu Centralnym.

Muzeum Sztuki Nowoczesnej i teatr TR Warszawa 2019. Widok od strony Parku Świętokrzyskiego.
Projekt Thomas Phifer and Partners

Cechy budynków i ich funkcjonalność

Kontekst miejski 

Muzeum, teatr oraz znajdujące się między nimi forum tworzą spójną architektoniczno-urbanistyczną całość, zachowując jednocześnie wizualną odrębność od siebie nawzajem i od otoczenia. Fasady budynków, zaprojektowane z prostych materiałów, czerpiące inspiracje z abstrakcyjnych dzieł sztuki, uosabiają twórcze życie stolicy i podkreślają kluczową rolę Muzeum Sztuki Nowoczesnej i teatru TR Warszawa we współtworzeniu centrum kulturalnego Warszawy. Budynki różnią się od najbliższego otoczenia, symbolizując w ten sposób wyjątkowy moment w historii miasta.

Projekt teatru i muzeum obejmuje nie tylko budynki, ale także całościową wizję planu zagospodarowania przestrzennego w obszarze ulic Świętokrzyskiej i Marszałkowskiej uzupełnionej o nową infrastrukturę. Forum pomiędzy budynkami tworzy zachęcające, otwarte i pełne życia miejsce spotkań. Proste, mocne fasady budynków wyznaczają krawędź dla nowo zaprojektowanego  Placu Centralnego i nadają kształt bardziej kameralnemu forum. Forum to tętniące życiem miejsce działań kulturalnych i spotkań w otwartej przestrzeni. Jest ono zarówno wejściem, dziedzińcem, jak i łącznikiem; integruje muzeum i teatr z nowym Placem Centralnym oraz Parkiem Świętokrzyskim.

Architektura

Teatr jest mocno osadzony pomiędzy Placem Centralnym, Pałacem Kultury i Nauki oraz nowo powstającym muzeum. Jego  ciemna, stalowa fasada przydaje budynkowi stałości, a perforacje elewacji dla okien i wrót do sceny głównej odsłaniają wnętrze tętniącej życiem od rana do późnych godzin wieczornych instytucji artystycznej. Muzeum, aktywnie działające w dzień, jest białe, jasne i lekkie. Tworzywo jego fasady jest nowoczesne i innowacyjne, odwołuje się do znajdującej się we wnętrzu sztuki współczesnej.  Przeszklone partery budynków nadają bryłom lekkości i tworzą wrażenie delikatnego unoszenia się całości nad ulicą. Każdy z budynków ma swoją wyjątkową architektoniczną tożsamość, ale łączy je: skala, bliskość i przestrzeń pomiędzy nimi. Każda z fasad na swój sposób gra cieniem i światłem, obrazując przepływ czasu – od rana do nocy i przez poszczególne pory roku.

Autentyczność materiałów

Wybór prostych, autentycznych materiałów do budowy muzeum i teatru wyraźnie odróżnia je od pełnych przepychu fasad otoczenia. Oba są prawdziwe, ponadczasowe i wypróbowane. Wyrażają wyjątkową skalę, wagę, głębię i kunszt. Każdy z tych budulców nadaje fasadzie budynków swoisty kolor, ton i fakturę.

Program teatru i funkcje 

Architektura teatru odzwierciedla zróżnicowaną działalność TR Warszawa, łączącą sztukę eksperymentalną i przedstawienia dla szerokiej publiczności. Budynek autorstwa pracowni architektonicznej Thomas Phifer & Partners w partnerstwie z pracownią APA Wojciechowski i Buro Happold, mieści w sobie dwie przestrzenie, w których odbywać się mogą zarówno spektakle, jak i wydarzenia filmowe, muzyczne czy widowiska interdyscyplinarne. Przestrzeń sceny głównej mieści maksymalnie do 700 miejsc siedzących, a znajdującą się na pierwszym piętrze mała mała scena 150 miejsc siedzących. W przestrzeni sceny głównej istnieje możliwość dowolnej konfiguracji przestrzeni scenicznej i widowni w zależności od formatu i charakteru wydarzenia. Budynek teatru wyposażony jest w nowoczesną technologię, pozwalającą na szybką zmianę repertuaru i prezentowanie zarówno spektakli wielkoformatowych, dużych koncertów, wydarzeń filmowych i wydarzeń interdyscyplinarnych, jak i realizacji zaawansowanych technologicznie streamingów, kameralnych form artystycznych, prac eksperymentalnych, czy małych form muzycznych.

Budynek łączy się z Placem Defilad i Parkiem Świętokrzyskim poprzez dwie bramy prowadzące do sceny głównej. Wysokie na 14 metrów bramy północna i południowa otwierane są na całej swej wysokości, dzięki czemu możliwa będzie organizacja plenerowych wydarzeń artystycznych, w skali niespotykanej dotąd w Polsce. Dzięki przeszklonym ścianom oraz zrównaniu podłogi sceny głównej z poziomem Placu Defilad, tkanka miejska w centrum Warszawy staje się naturalnym tłem dla wydarzeń odbywających się zarówno wewnątrz budynku, jak i w plenerze. Przechodzące przez Plac Defilad osoby będą mogły obserwować próby i codzienne przygotowania do rozpoczęcia spektakli oraz innych wydarzeń kulturalnych. Główne wejście do TR Warszawa mieści się od strony forum. W foyer teatru znajduje się przestrzeń spotkań i miejsce odbywania się wydarzeń około programowych, a także restauracja, bistro, kasa biletowa i szatnia. Przestrzeń foyer teatru otwarta i dostępna dla mieszkanek i mieszkańców miasta oraz gości i gościń odwiedzających stolicę przez cały dzień, także długo po zakończeniu spektaklach teatralnych i innych wydarzeń artystycznych. Górne piętra w budynku to ośrodek poszukiwań artystycznych, programów rezydencyjnych i działań edukacyjnych, a także studio audio, studio wideo, sale prób, w tym sala prób czytanych. Pomieszczenia techniczne i zaplecze teatru znajdą się w środkowej części budynku oraz w jego podziemnych kondygnacjach. W podziemiach teatru znajdują się również dojazdy do doków magazynowych Muzeum Sztuki Nowoczesnej, magazyny i pracownie teatralne oraz garaż podziemny z miejscami parkingowymi dla osób z niepełnosprawnościami, przeznaczony do użytkowania przez teatr i muzeum.

pełnomocniczka dyr. ds. inwestycji TR Warszawa na pl. Defilad Anna Klammer
koordynatorka zespołu ds. komunikacji inwestycji TR Warszawa na pl. Defilad Kaja Stępkowska
specjalistka ds. finansów inwestycji Weronika Małek
asystentka działu inwestycji Agnieszka Bardadin

Czytaj więcej