Kontekst miejski

Muzeum, teatr i znajdujące się między nimi forum tworzą spójną całość, zachowując jednocześnie odrębność od siebie nawzajem i od otoczenia. Proste bryły budynków kontrastują zarówno z potężnym i wyrazistym Pałacem Kultury i Nauki, jak i z komercyjną architekturą okolicy. Fasady budynków, zbudowane z prostych materiałów o fakturze zachęcającej do dotykania, czerpiące inspiracje z abstrakcyjnych dzieł sztuki, uosabiają twórcze życie stolicy i podkreślają kluczową rolę Muzeum Sztuki Nowoczesnej i teatru TR Warszawa w tworzeniu nowego centrum kulturalnego Warszawy. Budynki skrajnie różnią się od otoczenia, symbolizując w ten sposób wyjątkowy moment w historii miasta.

Plac, forum i park

Projekt obejmuje nie tylko budynki, ale także całościową wizję planu zagospodarowania przestrzennego z nową infrastrukturą i ponad setką nowych drzew. Nowy plac jest wyłożony ciepłymi, naturalnymi materiałami, dzięki czemu tworzy zachęcające, otwarte i pełne życia miejsce spotkań. Proste, mocne fasady budynków wyznaczają krawędź placu i nadają kształt bardziej kameralnemu forum. Forum jest tętniącym życiem miejscem działań kulturalnych i spotkań w otwartej przestrzeni, zarówno wejściem, jak i łącznikiem; łączy muzeum i teatr z placem Defilad i parkiem Świętokrzyskim.

Architektura

Teatr jest mocno osadzony w placu. Jego odlana z metalu fasada przydaje budynkowi stałości, a odbijane przez nią światło i perforacje odsłaniają wnętrze tętniące życiem, zwłaszcza gdy zapada zmierzch i dzień zmienia się w noc. Muzeum, jako aktywniej działające w dzień, jest jasne i lekkie, unosi się nad placem lekko jak chmura. Tworzywo jego fasady jest nowoczesne i innowacyjne, odwołuje się do znajdującej się we wnętrzu sztuki współczesnej. Każdy z budynków ma swoją wyjątkową architektoniczną tożsamość, ale łączą je: skala, bliskość i przestrzeń pomiędzy nimi. Każda z fasad na swój sposób gra cieniem i światłem, obrazując przepływ czasu – od rana do nocy i przez poszczególne pory roku.

Autentyczność materiałów

Wybór prostych, autentycznych materiałów do budowy muzeum i teatru wyraźnie odróżnia je od pełnych przepychu fasad otoczenia. Jeden z materiałów jest tkaniną, drugi – łagodnie odbijającym światło odlewem z metalu; oba są prawdziwe, ponadczasowe i wypróbowane. Wyrażają wyjątkową skalę, wagę, głębię i kunszt. Każdy z tych budulców nadaje fasadzie budynku swoisty kolor, ton i fakturę.

Fasada muzeum

Bryła muzeum unosi się nad ziemią i jest okryta pozbawioną detali siatką, która wychwytuje światło i cień mijającego dnia, z wolna odsłaniając wewnętrzną strukturę znajdującego się w środku budynku. Ze środka muzeum widać obraz miasta, łagodnie sączący się przez materiał fasady.

Fasada teatru

Parter teatru jest całkowicie przezierny, z wielkimi portalami wychodzącymi na plac i na park, co tworzy szczególne połączenie między scenami Sali Wielkiej i miastem. Parter okala lśniąca, ciężka kurtyna, opadająca tuż nad ziemię; zmienia świat w mieszaninę światła, odcieni i kolorów, odwołując się do swojej tajemniczej zawartości. Blask scenicznych świateł emanuje na zewnątrz, zmieniając nocą teatr we wskazującą drogę latarnię.

Funkcje muzeum

Organizacja muzeum opiera się na otwartej relacji między widzami, zbiorami dzieł sztuki i działaniami edukacyjnymi. Odwiedzający mogą łatwo dostać się do budynku ze wszystkich stron. Muzeum zaprasza widzów do oglądania wystaw, wciągając ich do wnętrza. Otwarty hol i audytorium płynnie przenikają się jako przestrzenie publiczne, prowadząc do poszczególnych ciągów galerii mieszczących narracyjne wystawy.

Na parterze znajdują się: widoczne z zewnątrz, otwarte audytorium i przestrzenie edukacyjne oraz tzw. galerie szybkiego reagowania, a także kawiarnia, księgarnia i klatka schodowa, łącząca ten poziom z położonymi wyżej przestrzeniami wystawienniczymi. Pierwsze piętro poświęcone jest programom badawczym Muzeum. Składa się ono z ciągu sal przeznaczonego na projekty warsztatowe zwanego ciągiem „eksperymentalnym” oraz biblioteki z czytelnią, archiwów i galerii archiwów. Są tu także galerie wystaw badawczych (przykładem jest wystawa „Andrzej Wróblewski. Recto-Verso” prezentowana w bieżącym roku) i dwie instalacje stałe: archiwum artystki Zofii Kulik i rekonstrukcja Studia Eksperymentalnego Polskiego Radia.

Drugie piętro, oświetlone dziennym światłem ze świetlików, mieści dwa ciągi galerii przeznaczone do wystawiania obiektów wielkoformatowych. Ta elastyczna przestrzeń pozwala na stworzenie dwóch odrębnych, rozbudowanych narracji: „monumentalnej”, składającej się z czterech sal, z których jedna ma powierzchnię 500 m kw., oraz „klasycznej”, z czterema salami (każda o powierzchni 200 m kw). Ciągi sal wystawowych są przetykane tzw. „pokojami miejskimi” (city rooms), czyli miejscami z widokiem na miasto, gdzie zwiedzający mogą odpocząć.

Program teatru i funkcje

Architektura teatru odzwierciedla zróżnicowaną działalność TR Warszawa, łączącą sztukę eksperymentalną i przedstawienia dla szerokiej widowni. Budynek mieści w sobie dwie przestrzenie na spektakle, wydarzenia muzyczne i widowiska: Dużą Salę na 175–525 osób oraz znajdującą się na pierwszym piętrze Małą Salę, ze 150 miejscami siedzącymi. W obu salach istnieje możliwość dowolnej konfiguracji przestrzeni scenicznej i widowni, w zależności od formatu i charakteru widowisk. Budynek teatru jest wyposażony w nowoczesną technologię, pozwalającą na szybką zmianę repertuaru i prezentowanie zarówno spektakli wielkoformatowych i dużych koncertów, jak i mniejszych przedstawień, prac eksperymentalnych, filmów i małych form muzycznych.

Budynek łączy się z placem Defilad i parkiem Świętokrzyskim poprzez dwa otwierane portale do Dużej Sali, co umożliwia organizację plenerowych spektakli i koncertów. Dzięki zrównaniu podłogi Dużej Sali z poziomem placu oraz przeszkleniem w obu salach, miasto staje się naturalnym tłem dla przedstawień. Zarazem teatr otwiera się na miasto, umożliwiając przechodniom obserwowanie jego codziennej pracy.

Wzdłuż wschodniej fasady teatru, tam, gdzie styka się z forum i z muzeum, znajduje się foyer: przestrzeń spotkań, dyskusji i działań edukacyjnych oraz miejsce na restaurację, bistro, kasę biletową i szatnię. Górne piętra to ośrodek poszukiwań teatralnych, miejsce dla artystycznych programów rezydencyjnych, studia audiowizualne i sala prób; pomieszczenia techniczne i zaplecze znajdą się w środkowej części budynku.

18.09.2015