21.06.2022
Premiery w TR Warszawa
RODZINA
prapremiera
koprodukcja Teatru 21 i TR Warszawa
partner: Centrum Sztuki Włączającej
premiera: 30 września 2022 na scenie TR Warszawa/Marszałkowska 8
koncepcja: Jakub Drzewiecki, Justyna Sobczyk
reżyseria: Justyna Sobczyk
scenariusz, dramaturgia: Natalia Fiedorczuk
konsultacja dramaturgiczna: Jakub Drzewiecki
scenografia: Barbara Hanicka
kostiumy: Wisła Nicieja
wideo: vacat
muzyka: Krzysztof Kaliski
choreografia: Aleksandra Bożek
reżyser światła: Aleksandr Prowaliński
Obsada: Monika Frajczyk, Izabella Dudziak, Daniel Krajewski, Sebastian Pawlak, Magdalena Świątkowska, Piotr Swend, Michał Pęszyński
Premiera w ramach Festiwalu Kultura Bez Barier oraz cyklu “Porozmawiajmy
o (niepełno)sprawnościach”.
Spektakl połączonych zespołów Teatru 21 i TR Warszawa, badający temat współczesnej rodziny
i relacji rodzinnych. Bazując na swoich osobistych doświadczeniach oraz rolach zagranych wcześniej w filmie i na scenie, aktorzy i aktorki obu teatrów tworzą rodzinną komedię omyłek, w której ciemna strona relacji rodzinnych spotyka się z tęsknotami i fantazjami na temat harmonijnej rodziny wprost
z polskich seriali. Czy osoba z niepełnosprawnością może być pełnoprawnym członkiem/członkinią rodziny – nie tylko synem czy córką ale też ciocią, wujkiem, matką lub ojcem? Czy aktor/ka
z niepełnosprawnością może być pełnoprawnym członkiem/członkinią rodziny teatralnej?
Od twórc_
Idealny model rodziny nie istnieje w praktyce, ale wspólne dla wszystkich jest marzenie o byciu częścią harmonijnego układu rodzinnego. To właśnie potrzeba bezpieczeństwa, miłości, akceptacji, zrozumienia powoduje, że jesteśmy gotowi do ryzykowania i podejmowania prób założenia rodziny, wierząc w to, że jesteśmy w stanie odkryć jej karmiący, wspierający potencjał. Chcemy na scenie powołać inkluzywne laboratorium, aby przyglądać się społecznemu modelowi rodziny, do którego połowa zaproszonego zespołu aktorskiego (przedstawiciele Teatru 21) nie ma dostępu. Według polskiego prawa osoby z niepełnosprawnością intelektualną nie mogą zawierać związków małżeńskich. Jakie konsekwencje rodzi ten zakaz? Z jakich obaw wynika, jaką prawdę ujawnia o większości społeczeństwa? Co mówi o państwie i zasadach, według których organizuje ono życie codzienne swoich obywateli i obywatelek? Czy w teatrze możemy powołać sytuacje, na które społecznie nie dajemy przyzwolenia? To pytania, jakie chcemy postawić sobie i publiczności.
„Rodzina jako idea bywa niespójna, ponieważ ludzie ją współtworzący reprezentują nierzadko odmienne światopoglądy. Każda relacja z drugim człowiekiem ma w sobie zarzewie potencjalnego konfliktu. Więzi rodzinne jako sieć pulsujących relacji wiąże się zazwyczaj z nie do końca udanymi realizacjami ich znormalizowanych wzorców i wyobrażeń. Ta praktyczna nieidentyczność z poziomem deklaracji i ogólnospołecznych oczekiwań, należy do jednych z najbardziej znamiennych cech polskiego pokrewieństwa.”
(Agata Stanisz, Rodzina made in Poland. Antropologia pokrewieństwa i życia rodzinnego, Poznań, 2014)
Teatr 21 – zespół teatralny, którego aktorami i aktorkami są głównie osoby z zespołem Downa
i autyzmem. W ciągu 16 lat swojej działalności stworzył kilkanaście spektakli prezentowanych
w teatrach i instytucjach w całej Polsce. Grupa występowała na festiwalach krajowych (m.in. Wrocław, Poznań, Gdańsk, Kraków) i zagranicznych (Praga, Berlin, Helsinki, Freiburg). Oprócz działalności artystycznej Teatr 21 zajmuje się również edukacją, pedagogiką teatru, działalnością wydawniczą, organizuje konferencje, wykłady i pracuje w międzynarodowych sieciach. W 2021 Teatr 21 został nagrodzony Paszportem POLITYKI w kategorii “Teatr“.
Centrum Sztuki Włączającej – prowadzona przez Teatr 21 od 2020 roku społeczna instytucja kultury współfinansowana przez m.st. Warszawę, w całości poświęcona twórczości artystów
z niepełnosprawnościami i włączaniu w pole sztuki, kultury i nauki różnorodnych grup społecznych. Centrum Sztuki Włączającej i Fundacja Teatr 21 planują otworzyć swoją siedzibę na warszawskiej Pradze Północ, trwa zbiórka funduszy na niezbędny remont tego miejsca.
“Porozmawiajmy o (niepełno)sprawnościach”
Cykl debat, spotkań i projektów artystycznych, realizowanych w sezonie 2022/23 w TR Warszawa, których celem jest realne likwidowanie barier w dostępie do kultury i ekspresji artystycznej dla osób z niepełnosprawnościami, przekraczanie granic między artystami/artystkami o różnym doświadczeniu i statusie zawodowym. W ramach projektu przewidziane są pokazy spektakli teatralnych z udziałem osób z niepełnosprawnościami oraz debaty i spotkania, poświęcone obecności osób z niepełnosprawnościami w życiu społecznym i kulturalnym. Z pomocą ekspertów
i zaproszonych gości, a także osób z niepełnosprawnościami, chcemy zrozumieć kondycję człowieka i mechanizmy, jakie kierują ludzką egzystencją. Dlaczego chcemy rozmawiać w teatrze? Bo to być może ostatnia przestrzeń, w której można bezpiecznie i otwarcie mówić o problemach człowieka, nie narażając się na osąd czy moralizowanie. Teatr zajmuje się tym od swych początków: pokazuje ludziom, jakimi są, jakimi pragną być i jakimi mogliby być, gdyby tylko chcieli.
Debiut TR
Sweet and romantic
(tytuł roboczy)
prapremiera
scenariusz i reżyseria: Wera Makowskx i Jakub Zalasa
Premiera: 24 lutego 2024 na scenie TR Warszawa/Marszałkowska 8
Scenariusz Wery Makowskx i Jakuba Zalasy, laureatów nagrody Debiut TR inspirowany jest książkami hiszpańskiego filozofa i pisarza Paula B. Preciado oraz powieścią Mary Shelley “Frankenstein, czyli współczesny Prometeusz” z 1818 roku. To przewrotne love story, kwestionujące przyjęte zasady miłości, płci, ról rodzinnych i społecznych. Bohaterka spektaklu chce kochać tych, na których jej zależy, nie będąc jednocześnie córką dla matki, partnerką dla swojej dziewczyny, kochankiem dla chłopaka z call center. Zażywa syntetyczny testosteron nie w celu tranzycji, ale by stać się kimś pomiędzy kobietą a mężczyzną, człowiekiem o wielu właściwościach na podobieństwo istoty stworzonej przez Frankensteina. Korzystając z farmakologicznych dobrodziejstw systemu występuje przeciwko niemu. Miłość do kogoś nieokreślonego jak ona generuje konflikt. Matczyna, partnerska, przyjacielska miłość stają się nagle tylko naczyniami, które można wypełnić reklamowym kontentem. Viagra – dla mężczyzny, tabletka antykoncepcyjna – dla kobiety. Czy nasza tożsamość
i miłosne preferencje muszą przynosić jak największy zysk?
Od twórc_
Podtytuł powieści Mary Shelley odsyła do mitu o Prometeuszu, który w imię miłości do ludzi zbuntował się przeciwko boskim prawom. Chcemy zastanowić się czym może być dzisiejszy prometeizm. Na ile przekształcanie ciał, które nie będą już ani do końca męskie, ani kobiece może przyczynić się do obalenia patriarchalnego systemu opartego na przemocy. Czy walkę o równość między płciami zastąpi – po prostu – równość między ciałami ludzkimi? Czy heteroseksualna męskość stanie się tylko jedną z możliwości, stylem “retro” – nie zaś wzorcem władzy? Co może dać nam świadomość systemu, który nasze ciała zmienia w produkty?
Nurt międzynarodowy
niedoskonała utopia/an imperfect utopia
prapremiera
koprodukcja TR Warszawa i Kammerspiele Monachium
premiera w Monachium: 15 lipca 2022
premiera w Warszawie: 21 października 2022
reżyseria: Noémi Ola Berkowitz
dramaturgia: Martyna Wawrzyniak
scenografia: Miriam Pleines
kostiumy: Florian Buder
udział biorą: Stefan Merki, Edith Saldanha, Tomasz Tyndyk, Justyna Wasilewska
Eine Show über die Lügen, auf denen das Leben basiert.
Spektakl oparty na kłamstwach o życiu.
Czy w świecie skrupulatnie skonstruowanych norm płciowych człowiek ma jeszcze szansę być sobą? Czy wszystko to, co wpaja się nam od dziecka jako „naturalne zachowanie”, jest nie tylko narzędziem opresji wobec osób, które wyłamują się z norm kulturowych, ale i więzieniem dla nas wszystkich?
Czy możemy marzyć o świecie bez wstydu i stygmatyzacji? Świecie pełnym umiłowania wolności dla wszystkich, zamiast władzy tylko dla wybranych jednostek?
Pytania te stawiają sobie twórcy niemiecko-polskiego projektu „utopia niedoskonała” – przedstawienia w reżyserii Noémi Oli Berkowitz. Aktorzy i aktorki z Munich Kammerspiele i TR Warszawa wspólnie przeanalizują różnorodne strategie wychodzenia z doświadczeń opresji
i wyzwalania od problematycznych mechanizmów.
„niedoskonała utopia” to spektakl immersyjny. Podczas wieczoru w teatrze wykonawcy
i publiczność będą blisko siebie. Zakwestionowane zostaną nie tylko normy społeczne, ale i normy teatralne. Publiczność znajdzie się na scenie razem z aktorami, a DJ będzie na żywo kreował dźwięk
i beat. Forma przedstawienia, zaprezentowanego w wersji roboczej w ramach festiwalu teatralnego Sopot Non – Fiction 2021, inspirowana jest undergroundowymi pokazami drag queens i sceną Ballroom, gdzie granica między obserwatorem i uczestnikiem jest wyjątkowo rozmyta. Hybryda wyzwolenia i kampu, intymnych wyznań, queerowych teorii i osobistego oświecenia, kłamstw
i prawd, wielości języków i momentów, gdy wszystkie zawodzą – to wieczór, podczas którego niemożliwe sny zrealizują się na scenie w całej swojej ekstrawaganckiej okazałości!
TRYLOGIA Z DONBASU
prapremiera i premiera polska
premiera 28 kwietnia 2023 na scenie TR Warszawa/ Marszałkowska 8
tekst: Lena Laguszunkowa (UA)
reżyseria: Aleksandra Popławska
Cykl trzech sztuk młodej ukraińskiej dramatopisarki, przedstawiających panoramę losów społeczności z małej miejscowości w Donbasie we wschodniej Ukrainie, z której pochodzi autorka: od schyłku Związku Radzieckiego, przez Euromajdan, wojnę w Donbasie w 2014 roku aż po agresję rosyjską na Ukrainę w 2022 roku. Ostatnią część trylogii Lena Laguszonkowa pisała wiosną 2022 roku w schronie w Kijowie podczas bombardowań. To oparta na osobistych doświadczeniach rodzinna saga, opowiedziana z perspektywy kobiet. Krótkie dialogi i monologi przesycone są oszczędnym, bezpośrednim językiem i bystrym humorem. Śmieszna i straszna, groteskowa i boleśnie prawdziwa – “Trylogia z Donbasu” daje nie tylko wgląd w kontekst obecnej wojny z Rosją, ale przede wszystkim pokazuje losy ludzi, którzy próbują zachować życie i godność pod ciśnieniem historii.
Od reżyserki:
„To ja. Witam. Jest rok 2000, a ja jestem w 9. klasie.”
Takim zdaniem autorka Lena Laguszonkowa rozpoczyna pierwszą część „Trylogii z Donbasu”, miejsca, w którym dorasta główna bohaterka.
Cofając się do tamtych lat zaczyna opowieść o trudnym życiu w małej przygranicznej miejscowości, o swojej rodzinie, mamie Rosjance, która wierzy w UFO i tacie Ukraińcu czytającym „Świat Zbrodni”. O kumplach ze szkoły, która nie ma numeru, bo jest jedyna w tej miejscowości, o żydowskich korzeniach swojej rodziny i dziadku antysemicie, leczącym się urynoterapią. O Babci Ludzie, która kłóci się z Babcią Lubą i o swoim marzeniu, żeby wyrwać się z tej dziury i wyjechać do Moskwy na studia. Obserwujemy jak z upływem lat upadają jej ideały, a Rosja o której marzyła staje się oprawcą, w bestialski sposób niszczącym jej kraj i mordującym jej bliskich.
Siłą dramatów Leny jest język jakim opisuje świat i poczucie humoru, które użyte w tragicznym kontekście mogą być bardzo poruszające.
Śledząc wstrząsające losy jej rodziny, pochodzącej z miejscowości tak doświadczonej przez obecną wojnę, możemy zrozumieć istotę i złożoność trudnej historii tego regionu. Wierzę, że „Trylogia
z Donbasu” będzie poruszająca, pozwoli zrozumieć polskiemu widzowi losy naszych sąsiadów, ludzi którzy uciekając przed wojną znaleźli u nas tymczasowy dom. Sercem jesteśmy z nimi. Niech opowieść o nich będzie tego wyrazem.”
Pracę nad przedstawieniem zainicjowało czytanie performatywne III części trylogii: “Mój sztandar zasikał kotek” w reż. Aleksandry Popławskiej w maju 2022 roku.
Lena Laguszunkowa – ukraińska dramatopisarka, pochodząca z miejscowości Stanica Ługańska
w Donbasie. Ukończyła wydział historii Ługańskiego Państwowego Uniwersytetu im. Tarasa Szewczenki, a w 2018 roku zadebiutowała jako dramatopisarka. Jej sztuka „Baza” opowiadająca
o kobietach i prostytucji była prezentowana podczas festiwalu „Tydzień sztuki aktualnej” w Kijowie.
W 2021 roku artystka wzięła udział w organizowanym przez Teatr Polski w Bydgoszczy konkursie Aurora – Nagroda Dramaturgiczna Miasta Bydgoszczy. „Matka Gorkiego” – druga część “Trylogii
z Donbasu” znalazła się w finale konkursu. W 2022 Lena Laguszonkowa otrzymała prestiżową European Drama Award 2022 dla Nowego Talentu w Dramaturgii, przyznawaną przez Schauspiel Stuttgart w Niemczech. Obecnie autorka mieszka w Bydgoszczy.
Program towarzyszący
“Porozmawiajmy o (niepełno)sprawnościach”
spektakle – debaty – spotkania
partnerzy: Centrum Sztuki Włączającej, Fundacja Migawka, Fundacja Automatophone
Cykl debat, spotkań i projektów artystycznych, których celem jest realne likwidowanie barier
w dostępie do kultury i ekspresji artystycznej dla osób z niepełnosprawnościami, w szczególności przekraczanie granic między artystami/artystkami o różnym doświadczeniu i statusie zawodowym.
W ramach projektu przewidziane są pokazy spektakli teatralnych z udziałem osób
z niepełnosprawnościami oraz debaty i spotkania, poświęcone obecności osób
z niepełnosprawnościami w życiu społecznym i kulturalnym. Z pomocą ekspertów i zaproszonych gości, a także osób z niepełnosprawnościami, chcemy zrozumieć kondycję człowieka i mechanizmy, jakie kierują ludzką egzystencją. Dlaczego chcemy rozmawiać w teatrze? Bo to być może ostatnia przestrzeń, w której można bezpiecznie i otwarcie mówić o problemach człowieka, nie narażając się na osąd czy moralizowanie. Teatr zajmuje się tym od swych początków: pokazuje ludziom, jakimi są, jakimi pragną być i jakimi mogliby być, gdyby tylko chcieli.
W programie m.in.: “Rodzina” koprodukcja Teatru 21 i TR Warszawa, reż. Justyna Sobczyk, której premiera odbędzie się 30 września 2022. We wrześniu zaprosimy Państwa również na spotkania towarzyszące premierze “Rodziny”.
Rezydencje artystyczne. Białoruś i Ukraina
TR Warszawa od 2021 roku bierze udział w programie rezydencji artystycznych, skierowanych do artystów i artystek, osób uchodźczych z Białorusi i Ukrainy. Od maja 2022 roku gościmy na półrocznej rezydencji pięcioro artystów i artystek teatru z Białorusi, przebywających w Polsce na uchodźstwie. Pierwszym efektem ich pracy jest spektakl “Wrzosowy miód” wg tekstu Ulyany Mihalcovej, który wyreżyserował Andrei Bardukhayeu-Arol. To spektakl sensoryczny, który publiczność ogląda z zasłoniętymi oczami, doświadczając akcji za pomocą słuchu, powonienia
i dotyku. Tekst dramatu powstał na podstawie ballady szkockiego poety, Roberta Louisa Stevensona „Heather Ale” z 1880 roku. Publiczność przenosi się do wioski w średniowiecznej Szkocji, gdzie rozgrywa się dramat lokalnej społeczności Piktów, zaatakowanych przez szkockie wojska. Rodzina miodosytników skrywa sekretny przepis na miód wrzosowy, którym interesuje się szkocki król. Ojciec i syn, którzy wpadli w ręce Szkotów, chronią tajemnicę za cenę własnego życia.
Spektakl grany jest w językach białoruskim i rosyjskim bez polskiego tłumaczenia. Partnerem spektaklu jest Białoruski Młodzieżowy Hub z Warszawy.
Spektakl miał premierę 4 czerwca 2022. Kolejne prezentacje w ramach rezydencji odbędą się 24 i 25 września 2022 w Sali Warsztatowej TR Warszawa.
Тим Театр / Team Theatre
Niezależna grupa teatralna, założona w Homlu (Białoruś) w 2016 roku przez grupę aktorów i aktorek pod kierunkiem reżysera Andreia Bardukhayeva-Arol. Z powodów politycznych jesienią 2020 teatr został pozbawiony sceny. W 2021 roku twórcy musieli wyemigrować do Polski, gdzie uzyskali status uchodźców politycznych.
Białoruski Młodzieżowy Hub
Białoruski Młodzieżowy Hub to wspólnota białoruskich aktywistów w Warszawie, jednocząca osoby, które przeprowadziły się do Polski. Głównym zadaniem organizacji jest pomaganie Białorusinom, którzy musieli opuścić kraj, a także stworzenie placówki mającej na celu rozwój projektów kulturalnych i edukacyjnych dla diaspory w Polsce. Białoruski Młodzieżowy Hub jednoczy Białorusinów w Warszawie, aktywizuje młodzież i pomaga uchodźcom z Białorusi, również
w kwestiach dotyczących życia i adaptacji w Polsce.
TR ON TOUR
TR Warszawa kontynuuje program #TRONTOUR Po festiwalowym obiegu z 2021/22 i po
pokazach w Avignonie, Athens & Epidauros Festival czy Romauropa planuje pokazy “Cząstek Kobiety” w reż. Kornéla Mundruczó na najważniejszych europejskich scenach teatralnych. “Cząstki Kobiety” wpisane zostały w program sezonu teatru cieszącego się jedną z najnowszych scen w Europie Comédie de Genève, koproducenta spektakli wiodących na festiwalowej mapie twórców jak Christiane Jatahy czy Tiago Rodrigues (listopad/grudzień 2022); International Theatre Amsterdam – najważniejszego zespołu artystycznego w Europie, prowadzonego od lat przez Ivo van Hove (październik 2022), w Centro Dramático Nacional w Madrycie dedykowanemu nowej dramaturgii (grudzień 2022), a w marcu 2023 przez tydzień spektakl prezentowany będzie w Teatro Bellini
w Neapolu.
