Czy literatura może służyć do wcześniejszego wykrywania potencjalnych kryzysów politycznych? Czy może przepowiadać przyszłość? 

W ramach cyklu „Kasandra” – projektu próbującego mapować najważniejsze punkty zapalne naszej współczesności – zapraszamy na spotkanie z redaktorką literatury chińskiej Elżbietą Brzozowskąoraz z Katarzyną Sarek – tłumaczką z języka chińskiego. Wspólnie porozmawiamy o ukazującej się nakładem Państwowego Instytutu Wydawniczego książce Can Xue – jednej z najbardziej interesujących autorek współczesnych Chin.

Powieść „Tajemniczy pociąg” to surrealistyczna odyseja, w której bohaterowie dryfują między kolejnymi stacjami, a rzeczywistość nieustannie wymyka się spod kontroli. Can Xue, porównywana do Kafki, Borgesa czy Becketta, buduje światy, w których logika zostaje zawieszona, a czytelnicy_czki – tak jak pasażerowie_rki pociągu – nie mają pewności, dokąd zmierza i czym się to wszystko skończy. Podczas spotkania porozmawiamy o tym, jak Can Xue wpisuje się w nurt chińskiej awangardy, jakie zagadki kryją jej teksty i dlaczego tłumaczenie jej prozy jest jak układanie snu w słowa.

koncepcja i prowadzenie: Weronika Murek

Zaczęło się od tego, że Kasandra, mitologiczna królewna trojańska, miała dar przewidywania przyszłości: wiedziała, co się wydarzy i wiedziała też, że nikt jej nie posłucha. Takie przekleństwo rzucił na nią za nieodwzajemnioną miłość Apollo.

Później pojawiła się intuicja, że literatura może służyć do wcześniejszego wykrywania potencjalnych kryzysów politycznych na świecie. Za tą intuicją blisko dziesięć lat temu poszedł niemiecki badacz Jürgen Wertheimer, profesor Uniwersytetu w Tybindze. Ze swoim pomysłem zgłosił się do ministerstwa obrony Niemiec i dziś nad zainicjowanym przez niego „Projektem Cassandra” pracują już dziesiątki literaturoznawców_czyń, a z owoców ich pracy korzystają organizacje związane z obronnością.

Czy literatura może więc przepowiadać przyszłość i pomagać w mapowaniu kryzysów? I czy mając w pamięci mit Kasandry jesteśmy w stanie przystać na to, że fikcja literacka może stanowić system wczesnego ostrzegania? Czego możemy się dowiedzieć o przyszłości czytając dziś współczesną literaturę języków pozacentralnych? Jakie narzędzia, kompetencje i jaka wrażliwość są nam potrzebne, by usłyszeć ważne przesłania dotyczące przyszłości, które niesie jej głos?

Spotkanie poprowadzi Weronika Murek – prozaiczka, dramatopisarka i publicystka – autorka wielokrotnie nagradzanych książek „Uprawa roślin południowych metodą Miczurina” (2015), „Feinweinblein” (2019) i „Dziewczynki. Kilka esejów o stawaniu się” (2023). Weronika Murek stale współpracuje z „Dwutygodnikiem”, miesięcznikiem „Pismo” oraz dwumiesięcznikiem „Książki. Magazyn do czytania”.