
PREMIERY SEZONU 2023/24
„MIASTO KOBIET” – reż. Emma Hütt
20 października odbdzis się premiera spektaklu „Miasto Kobiet”, inspirowanego „Księgą o Mieście Pań” Christine de Pizan, w reżyserii Emmy Hütt, młodej reżyserki z Berlina, która została laureatką nagrody Debiut TR podczas 12. Forum Młodej Reżyserii w Krakowie w listopadzie 2022 roku.
Christine de Pizan napisała „Księgę o Mieście Pań” w 1405 roku i jako pierwsza z taką mocą zakwestionowała obraz świata ukształtowany i zdominowany przez mężczyzn, a dekonstruując stereotypy na temat kobiet i opierając się na przykładach postaci historycznych dała kobietom ich herstorie. Nawoływała również do stworzenia fikcyjnego, utopijnego miasta, budując je za pomocą języka i narzędzi do walki o samostanowienie kobiet.
W swoim „Mieście kobiet” Emma Hütt tworzy jego nowy mit, odkrywając coś tylko pozornie przestarzałego – średniowieczne świadectwo feministycznej samowoli. Reżyserka wraz z zespołem uruchamiają w spektaklu figurę autorki, snującej fantazję o trzech boginach ukazujących jej drogę do świata, który nie dąży do niszczenia innych. Wyobraża sobie budowanie twierdzy, w której będą bezpieczne. Kto może zbudować takie miejsce i dla kogo? Jak nie wpaść w te same pułapki, w które wpada patriarchat? Czekać na kolejną rewolucję? Szukać przyjemności w próbach przetrwania? Odwrót czy walka? Twórcom spektaklu zależy by sprawdzić co innego chcą i mogą opowiedzieć sięgając po tę historię.
Emma Hütt sięga po fikcyjne, filozoficzne, biograficzne i historyczne tropy, przeplatając je ze średniowiecznymi, biblijnymi oraz popkulturowymi odniesieniami i ogłasza Warszawę miastem kobiet.
obsada: Izabella Dudziak, Mateusz Górski, Zuzanna Radek (AT Warszawa), Julia Wyszyńska
twórcy_czynie:
reżyseria, tekst: Emma Hütt
dramaturgia: Marianna Cieślak, Leonie Hahn
asystentka literacka: Marianna Cieślak
scenografia: Gabriela Porada
kostiumy: Mateusz Bidziński
video i światło: Tina Muffler
dźwięk: Sara Trawöger
Kultury.
„KIEDY STOPNIEJE ŚNIEG” – reż. Katarzyna Minkowska
Drugą premierą sezonu Gospodarze był spektakl „Kiedy stopnieje śnieg” w reżyserii Katarzyny Minkowskiej. Reżyserka oraz dramaturg Tomasz Walesiak na potrzeby spektaklu stworzyli oryginalny scenariusz – portret rodziny w wielopokoleniowym kryzysie.
Jest to opowieść o niemożliwych do zrozumienia decyzjach. O rodzinie, której najtrudniej wybaczyć i o potrzebie akceptacji wpisanej w rodzinne relacje. O tym, jacy bywamy śmieszni w sytuacjach, które nas przerastają, i jak wiele jesteśmy w stanie znieść, zanim zdecydujemy się cokolwiek zmienić. I o czynach odważnych, które bywają określane jako tchórzliwe, w zależności od tego, kto patrzy i z jakiego powodu potrzebuje je nazwać.
Tragedia sprawia, że członkowie rodziny spotykają się w rodzinnym domu. Dla jednych jest to trudny powrót po długiej nieobecności, inni trwają w tym miejscu od dziesięcioleci. Jak rozmawiać o czymś, czego nie da się zaakceptować? Jak nawiązać kontakt z osobą, która teoretycznie jest ci bliska, ale tak niewiele o niej wiesz? Bohaterowie i bohaterki zmagając się z sytuacją, powołują kolejne i kolejne narracje na jej temat. Cofają się w przeszłość, ingerują w sieci własnych wspomnień. Kładą kolejne warstwy snów i fantazji na trudnej do zniesienia rzeczywistości. Paliwem ich nadziei i koszmarów są strach, bajki, gry wideo i religia. Wewnętrzne światy mieszają się ze sobą, tworząc wir wyobrażeń. Czy zaryzykujesz i dasz mu się porwać, żeby poznać odpowiedź na pytania: kim jesteś, co cię ukształtowało i dlaczego tak bardzo się boisz?
OBSADA: Jan Dravnel, Izabella Dudziak, Magdalena Kuta, Rafał Maćkowiak, Maria Maj, Antonina Marcyniak, Aleksandra Popławska, Tomasz Tyndyk, Justyna Wasilewska, Mirosław Zbrojewicz
PREMIERA: 9 lutego 2024 roku
„CZARODZIEJSKA GÓRA – reż. Michał Borczuch
W drugiej połowie sezonu po „Czarodziejską górę” Tomasza Manna sięgnęli reżyser Michał Borczuch i dramaturg Tomasz Śpiewak.
Nikt nie zinterpretował jeszcze lockdownu w kategoriach „czaru” – w takim znaczeniu, jakie można wywieźć z powieści, która stała się swego czasu metaforą kryzysu kultury europejskiej. Górskie sanatorium Manna pozwalało kuracjuszom na odseparowanie się od aktualnej rzeczywistości społeczno-politycznej, zastępując ją obserwacją wewnętrznych procesów, jakie uruchomiła w nich choroba. Poddani specyficznym warunkom życia w uzdrowisku, skupieni na sobie, ulegli czarowi jaki wyzwoliła w nich izolacja.
Podczas trwajacego lockdownu w lokatorach budynku mieszkalnego rodzi się “nowe rozumienie rzeczywistości”. Jak pacjenci sanatorium oddają się rozmowom i filozofowaniu oraz praktykują nieme rytuały dbania o siebie. Owijając się w koce i malując ściany, realizują różne protokoły kontroli i zagłębiają się w lekturę „Czarodziejskiej góry”.
Pod wpływem czaru funkcjonują w zawieszeniu między pozornie sprzecznymi pragnieniami, by stan zawieszenia trwał jak najdłużej i by życie jak najszybciej wróciło do normy.
Pod wpływem czaru zyskują również świadomość własnego uprzywilejowania. Zaczynają dostrzegać pojedyncze osoby i całe grupy społeczne, których wcześniej nie dostrzegali. Widzą różnice klasowe i zaczynają rozumieć specyfikę ludzkiej pracy. Jak pacjenci sanatorium filozofują na temat czasu, subiektywnego odczucia przestrzeni publicznej, poczucia sprawczości, zmieniających się relacji społecznych i nowych sposobów wykonywania pracy. Swoje rozmowy kierują również ku opiece i trosce. Stawiają sobie pytania, jak umożliwić wspólne życie wszystkim istotom ludzkim i nieludzkim. Czy przestrzeń teatralna może stać się przestrzenią dbania o siebie nawzajem i jak umieścić/rozmieścić w niej publiczność? Najchętniej oddają się opowieściom o szczepieniach, o własnym ciele zawieszonym w nowej sytuacji.
Czar, który na początku ma w sobie coś „demokratycznego” i egalitarnego z czasem odsłania coraz większe nierówności – ekonomiczne, klasowe, estetyczne oraz nierówności w stylu życia.
Adaptacja powieści będzie opierać się na doświadczeniach i spostrzeżeniach aktorów i aktorek TR Warszawa.
OBSADA: Jan Dravnel, Izabella Dudziak, Monika Frajczyk, Mateusz Górski, Magdalena Kuta, Lech Łotocki, Maria Maj, Monika Niemczyk (gościnnie), Sebastian Pawlak, Agnieszka Żulewska
PREMIERA: 26 kwietnia 2024 roku
„ZA DUŻO WSZYSTKIEGO” – reż. Michał Buszewicz
Sezon Gospodarze zakończyliśmy premierą spektaklu Michała Buszewicza „Za dużo wszystkiego”. Jest to spektakl o czasie i jego nierozciągliwości, którą trudno przyjąć w rzeczywistości oferującej wciąż coś nowego.
Niechętnie godząc się z własną skończonością chcemy paradoksalnie podwoić, potroić życie. Przekraczamy wyobrażenia o własnych możliwościach i próbujemy upchnąć w godzinę jak największą ilość aktywności. Czy da się jednocześnie pracować i odpoczywać? Ile aktywności w jednym czasie moglibyśmy jeszcze zmieścić w tym “jednocześnie”? Czy ciągle rosnąca nadaktywność wpisana w ludzkie jednostki czasu daje jakąkolwiek możliwość zapanowania nad swoim własnym czasem i czego jest on miarą? A czas spektaklu? Ile tematów można upchnąć w jednym przedstawieniu? Ile rzeczy mogą zrobić ciała aktorów_ek w ciągu półtorej godziny? Przez ile ważnych tematów mogą nas przeprowadzić? Czy załatwiają w tym czasie inne sprawy? (Kto nie zamówił książki na allegro w trakcie grania „Hamleta”, niech pierwszy rzuci kamień). Gdzie jest nasze pełne obfitości maksimum? I co zrobić z nieznośnym poczuciem przytłoczenia nadmiarem obowiązków, które ciążą nad użytkownikiem umęczonego ciała i umysłu, chociaż chciałoby się więcej… Jaki jest realny, ludzki wymiar nadprodukcji, kapitalizmu, nadkonsumpcji? Jakie jest nasze niezbędne minimum?
OBSADA: Karolina Bednarek (gościnnie), Dobromir Dymecki, Mateusz Górski, Natalia Kalita, Rafał Maćkowiak, Adam Woronowicz (wideo)
PREMIERA: 28 czerwca 2024 roku

TR WARSZAWA W SEZONIE 2023 / 2024
W sezonie 2023 / 2024 spektakle TR Warszawa pojawiły się w repertuarach dwóch festiwali.
W październiku w ramach 27. Międzynarodowego Festiwalu Teatrów dla Dzieci i Młodzieży Korczak dwukrotnie zagraliśmy spektakl „2030” w reżyserii Michała Buszewicza. W listopadzie spektakl „Ewelina Płacze” w reżyserii Anny Karasińskiej zaprezentowaliśmy na Festiwalu „Scena Wolności” w Nowym Teatrze w Słupsku, na przeglądzie najważniejszych spektakli z kraju.
Ponadto w maju swoją brytyjską premierę miały „Cząstki kobiety” w reżyserii Kornéla Mundruczó według tekstu Katy Wéber.
Łącznie na występach gościnnych i scenie TR Warszawa przy Marszałkowskiej 8 zagraliśmy 130 spektakli.
WYDARZENIA DODATKOWE I WSPÓŁPRACE PARTNERSKIE
W programie oprócz spektakli repertuarowych i czterech premier w sezonie, znalazły się wydarzenia realizowane we współpracy z organizacjami partnerskimi.
19 września w ramach współpracy z Festiwalem Warszawska Jesień pokazaliśmy spektakl „LoveBomb” w reżyserii Agaty Błaszczak i wykonaniu Aleksandry Spyry przygotowany pod opieką kuratorską Rafała Ryterskiego, który będzie także kuratorem autorskiego programu działań dodatkowych w TR Warszawa w sezonie 2025/2026.
26 września w TR Warszawa odbyło się wydarzenie otwarcia Avant Art Festival 2023 Warszawa. Performans „Halny” to ostatnia część swobodnej trylogii, nad którą czeski reżyser Lukáš Jiřička pracuje z Jackiem Sienkiewiczem od 2017 roku. Przedstawia on spuściznę literacką postaci polskiego modernizmu – Tadeusza Micińskiego.
Także we wrześniu dołączyliśmy do programu Warsaw Gallery Weekend 2023 – największego przeglądu nowej sztuki w Europie Środkowo-Wschodniej. W ramach WGW odbyła się premiera katalogu Galeria TR, WGW after party oraz oprowadzanie kuratorskie po galerii TR i scenografii spektaklu „Onko” stworzonej przez Karola Radziszewskiego.
Więcej o WGW27 października we współpracy z Kem Szkołą 2023 zaprezentowaliśmy spektakl taneczny SOFT KISS CLUB: „Lounge” Margi Alfeirão. Ramą dla tej pracy jest niemal niewidzialny lap dance, składający się z małych, prawie niezauważalnych mikrotańców, w których zacierają się granice między ciałem, które daje i ciałem, które otrzymuje.
13 grudnia odbył się pokaz taneczny „The Other Side of the Dance” w wykonaniu tancerki i performerki Diany Niepce, która przywołała na scenie estetyki i języki różnych ciał, które tworzyły historię tańca.
NURT DZIAŁAŃ KURATORSKICH W SEZONIE GOSPODARZE POD OPIEKĄ ANNY SMOLAR
Zespół TR wszedł w nowy etap swojej historii, dla którego kluczowe jest praktykowanie teatru jako pracy zespołowej, MIEJSCA zaufania i dialogu. Moment ten chcieliśmy szczególny moment uczcić. Na nowo wzajemnie się poznać i jako zespół dać każdemu z osobna uważność, czas i przestrzeń dla twórczej ekspresji. Kim są gospodarze TRu? Przez ostatnie miesiące cały zespół, w tym wszystkie działy tworzące teatr, uczestniczyły we wspólnej burzy mózgów skupionej wokół idei goszczenia.
Autorką koncepcji działań w nurcie kuratorskim sezonu Gospodarze jest reżyserka teatralna Anna Smolar: „Między 14 lutego a 7 czerwca 2023 roku odbyłam spotkania z 54 osobami tworzącymi zespół TR. Program działań kuratorskich, jaki powstał na przestrzeni tych kilku miesięcy, to różnorodna narracja dająca wyraz potrzebom, pragnieniom, fantazjom i marzeniom ZESPOŁU oraz jego ogromnemu potencjałowi twórczemu. Potencjał ten widzę także w łączeniu sił między poszczególnymi działami, w którym rozpoznaję otwartość zarówno na siebie nawzajem, jak i na niestandardowe, ożywcze działania”.
Jak zaznacza Anna Smolar, zespół, dzieląc się swoimi licznymi pomysłami, stał się ciałem współkuratorującym sezon „Gospodarze”. Program działań w nurcie kuratorskim został wypracowany kolektywnie. Jest manifestacją rozmaitych intuicji płynących od osób, które chcą pozostać w zaangażowanej i kreatywnej relacji z miejscem i jego społecznością.
Chcieliśmy, żeby Gospodarze zadbali o samych siebie, tworząc dla siebie i innych przyjazną przestrzeń i czyniąc formułę goszczenia alternatywną wobec tego, jak tradycyjnie rozumiane bywa spotkanie w teatrze. Badając nowe możliwości przebywania razem zapraszaliśmy w progi TR-u. Od września do czerwca, a więc od Parapetówki do Miesiąca Dumy odbywał się cykl działań otwartych dla publiczności.
W minionym sezonie kilkukrotnie zorganizowaliśmy Domówki, w ramach których teatr był otwarty od rana do późnej nocy. Zapraszaliśmy na wystawy, instalacje, warsztaty, performanse, bale i do pracowni rzemieślniczych.
Wszyscy potrzebujemy zabawy i przyjemności. Wszyscy trzymamy też w szufladach zaniechane projekty i zapomniane pomysły. Wyciągnęliśmy teraz z ukrycia, by poeksperymentować i zbadać nowe rejony twórczości pracowniczek i pracowników teatru. Odkryciami podzieliliśmy się ze społecznością widzów_ek TR-u, by doświadczyć siebie jako grupy pracowników_czek na innych zasadach, poeksperymentować i badać nowe rejony swojej twórczej kondycji, dzieląc się tymi odkryciami ze społecznością widzów_ek.
Uwagę dedykowaliśmy również tematowi opieki, jej nie/widzialności, trudnościom z którymi spotykamy się jako osoby pracujące, które mają pod swoją opieką dzieci, rodziców, partnerów_ki w potrzebie. Stworzyliśmy w TR przestrzeń rozumianą zarówno jako zbiór dobrych praktyk, jak i jako realne miejsce, w którym dzieci osób pracujących w teatrze czuły się swobodnie.
Podczas cyklicznych zajęć ruchowych („multi ensemble”) dzieci i dorośli mogli razem doświadczać zabawy i wolnościowego ruchu. Z kolei podczas „wtorków dla zespołu” organizowaliśmy regularnie wewnętrzne warsztaty i otwartą dyskusję między innymi wokół kwestii opieki w miejscu pracy. Nie mieliśmy ambicji, żeby w ciągu jednego sezonu odpowiedzieć na wszystkie pytania i potrzeby z tym związane. Jednak samo podniesienie tematu, wymiana myśli i perspektyw może pozwolić odkryć nowe ścieżki wsparcia w sieci współzależnych relacji. Wypracowanymi w ten sposób praktykami i narzędziami będziemy się dzielić z publicznością.
Ważnym pojęciem towarzyszącym działaniom tego sezonu była „sztuka feedbacku”. Zależało nam na tym, by badać to narzędzie z różnych stron: w relacjach w zespole (przeprowadziliśmy m.in. warsztaty o komunikacji bez przemocy) czy między instytucją a zaproszonymi artystami i artystkami. Mamy przekonanie, że pogłębiona praca nad metodami feedbacku przekłada się na wysoką kulturę pracy i odpowiedzialną, uważną komunikację nie tylko w teatrze jako instytucji, ale i w każdym procesie twórczym, jaki ma w niej miejsce. Temu służyła Szkoła Feedbacku, a więc cykl spotkań zespołu aktorskiego TR ze studentami_tkami Akademii Sztuk Teatralnych w Krakowie pod kierunkiem dr Marty Bryś, która w swojej pracy badawczej podejmuje refleksje na temat tego, jak aktywnie korzystać z możliwości stwarzanych przez to narzędzie w rozwijaniu zarówno swojego warsztatu, jak i artystycznej samoświadomości.
SZKOŁA FEEDBACKU bada, jak zespoły aktorskie mogłyby zacząć z takiego narzędzia korzystać stale, aktywnie i świadomie – nie zaś warunkowo w zależności od otwartości danej ekipy twórczej czy dyrekcji.
PROGRAM DOMÓWEK
1 września wspólnie ze społecznością TRu, ze wszystkimi, dla których TR jest ważny, celebrowaliśmy nowy początek. Sezon zainaugurowała Parapetówka, która otworzyła cykl Domówek. Świętowaliśmy w licznym gronie widzów_ek, sojuszników_niczek, aktywnie współtworzących z nami to wydarzenie, włączających się w działania oswajające przestrzeń, wypełniających je swoją energią, ekspresją, swoimi głosami i historiami.
30 września spotkaliśmy się na Domówce Porządki Jesienne, by na nowo zagospodarować nasze miejsce na Marszałkowskiej i się w nim zadomowić. Naszym hasłem przewodnim była sensoryczność, wrażliwość na siebie tu i teraz i na siebie z przeszłości. Czytaliśmy „Muminki”, prowadziliśmy działania twórcze z wykorzystaniem prywatnych zbiorów zespołu, tworząc przestrzeń sensorycznych wrażeń i doświadczeń.
Listopadowa domówka odbyła się pod hasłem Nostalgiczne archiwa. Żeby opowiedzieć historię tego miejsca i tego zespołu, stworzyliśmy wielogłos słów, dźwięków i obrazów. Sięgneliśmy do osobistych archiwów członków i członkiń zespołu: zdjęć, materiałów wideo, wspomnień, porozmawialiśmy o stracie i o tym, jak sobie z nią radzić, by otworzyć się na to, co nowe.
Z kolei w lutym zaprosiliśmy wszystkich na Domówkowy Fashion Day, będący refleksją na temat alternatywnych ścieżek rozwoju w modzie. W ramach wydarzenia zorganizowaliśmy pokazy mody, urządziliśmy garażówkę i przygotowaliśmy performans inspirowany twórczością Yves Saint Laurent’a.
W maju odbyła się Domówka szczególna – zorganizowana wspólnie z Muzeum Sztuki Nowoczesnej, naszego przyszłego sąsiada na Marszałkowskiej 103, gdzie już powstała nowa siedziba MSN i powstaje przyszły gmach TR Warszawa. Razem z publicznością obydwu instytucji – także tą przyszłą – zorganizowaliśmy oprowadzanie po przyszłości, wprowadziliśmy w ruch zbiorową wyobraźnię i spekulowaliśmy o tym, co przed nami.
8 czerwca otworzyliśmy drzwi dla wszystkich chcących celebrować Miesiąc Dumy. W ramach Dumówki stworzyliśmy kółko czytelnicze, podczas którego czytaliśmy słodko-gorzkie fragmenty o miłości i zastanawialiśmy się nad jej społecznym wymiarem. W Galerii TR odsłoniliśmy nową pracę – manifest dumy i deklarację sojusznictwa. Kierując się przekonaniem, że język kształtuje naszą codzienność i wyobrażenia o innych rozmawialiśmy o języku inkluzywnym. Zaprosiliśmy też widzów do współtworzenia z nami archiwum zdjęć, w których manifestuje się queerowa duma i na warsztaty taneczne dla małych i dużych.
Stałym elementem Domówek jest ruch. Dlatego zaroponowaliśmy międzypokoleniowy „multi ensemble” czyli cykliczne zajęcia prowadzone przez choreografkę Weronikę Pelczyńską, doświadczoną w pracy z grupami zróżnicowanymi wiekowo. Wspólny ruch, znoszący wszelkie podziały wiekowe i społeczne to jedna z potrzeb najczęściej powracających podczas rozmów w ZESPOLE TRu.
Każda Domówka była również zaproszeniem do całodniowego przebywania w TR Warszawa. Zależało nam na różnorodności propozycji: od wernisażu i performansu, po warsztaty, pracownie rzemieślnicze i potańcówki.
Dowiedz się więcej
Więcej informacji o sezonie Gospodarze można znaleźć na stronie ZAŁOŻENIA PROGRAMOWE lub w poniższym pliku.