W drugiej połowie sezonu po „Czarodziejską górę” Tomasza Manna sięgną reżyser Michał Borczuch i dramaturg Tomasz Śpiewak.  

Nikt nie zinterpretował jeszcze lockdownu w kategoriach „czaru” – w takim znaczeniu, jakie można wywieźć z powieści, która stała się swego czasu metaforą kryzysu kultury europejskiej. Górskie sanatorium Manna pozwalało kuracjuszom na odseparowanie się od aktualnej rzeczywistości społeczno-politycznej, zastępując ją obserwacją wewnętrznych procesów, jakie uruchomiła w nich choroba. Poddani specyficznym warunkom życia w uzdrowisku, skupieni na sobie,  ulegli czarowi jaki wyzwoliła w nich  izolacja. 

Podczas trwajacego lockdownu w lokatorach budynku mieszkalnego rodzi się “nowe rozumienie rzeczywistości”. Jak pacjenci sanatorium oddają się rozmowom i filozofowaniu oraz praktykują nieme rytuały dbania o siebie. Owijając się w koce i malując ściany, realizują różne protokoły kontroli i zagłębiają się w lekturę „Czarodziejskiej góry”. 

Pod wpływem czaru funkcjonują w zawieszeniu między pozornie sprzecznymi pragnieniami, by stan zawieszenia trwał jak najdłużej i by życie jak najszybciej wróciło do normy. 

Pod wpływem czaru zyskują również świadomość własnego uprzywilejowania. Zaczynają dostrzegać pojedyncze osoby i całe grupy społeczne, których wcześniej nie dostrzegali. Widzą różnice klasowe i zaczynają rozumieć specyfikę ludzkiej pracy. Jak pacjenci sanatorium filozofują na temat czasu, subiektywnego odczucia przestrzeni publicznej, poczucia sprawczości, zmieniających się relacji społecznych i nowych sposobów wykonywania pracy. Swoje rozmowy kierują również ku opiece i trosce. Stawiają sobie pytania, jak umożliwić wspólne życie wszystkim istotom ludzkim i nieludzkim. Czy przestrzeń teatralna może stać się przestrzenią dbania o siebie nawzajem i jak umieścić/rozmieścić w niej publiczność? Najchętniej oddają się opowieściom o szczepieniach, o własnym ciele zawieszonym w nowej sytuacji.

Czar, który na początku ma w sobie coś „demokratycznego” i egalitarnego z czasem odsłania coraz większe nierówności – ekonomiczne, klasowe, estetyczne oraz nierówności w stylu życia.

Adaptacja powieści będzie opierać się na doświadczeniach i spostrzeżeniach aktorów i aktorek TR Warszawa. 

Sezon Gospodarze zakończymy premierą spektaklu Michała Buszewicza „Za dużo wszystkiego”. Będzie to spektakl o czasie i jego nierozciągliwości, którą trudno przyjąć w rzeczywistości oferującej wciąż coś nowego. 

Niechętnie godząc się z własną skończonością chcemy paradoksalnie podwoić, potroić życie. Przekraczamy wyobrażenia o własnych możliwościach i próbujemy upchnąć w godzinę jak największą ilość aktywności. Czy da się jednocześnie pracować i odpoczywać? Ile aktywności w jednym czasie moglibyśmy jeszcze zmieścić w tym “jednocześnie”? Czy ciągle rosnąca nadaktywność wpisana w ludzkie jednostki czasu daje jakąkolwiek możliwość zapanowania nad swoim własnym czasem i czego jest on miarą? A czas spektaklu? Ile tematów można upchnąć w jednym przedstawieniu? Ile rzeczy mogą zrobić ciała aktorów_ek w ciągu półtorej godziny? Przez ile ważnych tematów mogą nas przeprowadzić? Czy załatwiają w tym czasie inne sprawy? (Kto nie zamówił książki na allegro w trakcie grania „Hamleta”, niech pierwszy rzuci kamień). Gdzie jest nasze pełne obfitości maksimum? I co zrobić z nieznośnym poczuciem przytłoczenia nadmiarem obowiązków, które ciążą nad użytkownikiem umęczonego ciała i umysłu, chociaż chciałoby się więcej… Jaki jest realny, ludzki wymiar nadprodukcji, kapitalizmu, nadkonsumpcji? Jakie jest nasze niezbędne minimum? 

Zespół TR wchodzi w nowy etap swojej historii, dla którego kluczowe będzie praktykowanie teatru jako pracy zespołowej, MIEJSCA zaufania i dialogu. Chcemy ten szczególny moment uczcić. Na nowo wzajemnie się poznać i jako zespół dać każdemu z osobna uważność, czas i przestrzeń dla twórczej ekspresji. Kim są gospodarze TRu? Przez ostatnie miesiące cały zespół, w tym wszystkie działy tworzące teatr, uczestniczyły we wspólnej burzy mózgów skupionej wokół idei goszczenia.

Autorką koncepcji działań w nurcie kuratorskim sezonu Gospodarze jest reżyserka teatralna Anna Smolar: „Między 14 lutego a 7 czerwca 2023 roku odbyłam spotkania z 54 osobami tworzącymi zespół TR. Program działań kuratorskich, jaki powstał na przestrzeni tych kilku miesięcy, to różnorodna narracja dająca wyraz potrzebom, pragnieniom, fantazjom i marzeniom ZESPOŁU oraz jego ogromnemu potencjałowi twórczemu. Potencjał ten widzę także w łączeniu sił między poszczególnymi działami, w którym rozpoznaję otwartość zarówno na siebie nawzajem, jak i na niestandardowe, ożywcze działania”.

Jak zaznacza Anna Smolar, zespół, dzieląc się swoimi licznymi pomysłami, stał się ciałem współkuratorującym sezon „Gospodarze”. Program działań w nurcie kuratorskim został wypracowany kolektywnie. Jest manifestacją rozmaitych intuicji płynących od osób, które chcą pozostać w zaangażowanej i kreatywnej relacji z miejscem i jego społecznością.

Chcemy, żeby Gospodarze zadbali o samych siebie, tworząc dla siebie i innych przyjazną przestrzeń i czyniąc formułę goszczenia alternatywną wobec tego, jak tradycyjnie rozumiane bywa spotkanie w teatrze. Badając nowe możliwości przebywania razem zapraszamy w progi TR-u. Od września do czerwca, a więc od Parapetówki do Miesiąca Dumy odbędzie się cykl działań otwartych dla publiczności. 

W nadchodzącym sezonie kilkukrotnie zorganizujemy Domówki, w ramach których teatr będzie otwarty od rana do późnej nocy. Zaprosimy na wystawy, instalacje, warsztaty, performanse, bale i do pracowni rzemieślniczych. 

Wszyscy potrzebujemy zabawy i przyjemności. Wszyscy trzymamy też w szufladach zaniechane projekty i zapomniane pomysły. Wyciągniemy je teraz z ukrycia, by poeksperymentować i zbadać nowe rejony twórczości pracowniczek i pracowników teatru. Odkryciami podzielimy się ze społecznością widzów_ek TR-u, by doświadczyć siebie jako grupy pracowników_czek na innych zasadach, poeksperymentować i badać nowe rejony swojej twórczej kondycji, dzieląc się tymi odkryciami ze społecznością widzów_ek. 

Uwagę dedykujemy również tematowi opieki, jej nie/widzialności, trudnościom z którymi spotykamy się jako osoby pracujące, które mają pod swoją opieką dzieci, rodziców, partnerów_ki w potrzebie. Chcemy stworzyć w TR przestrzeń rozumianą zarówno jako zbiór dobrych praktyk, jak i jako realne miejsce, w którym dzieci osób pracujących w teatrze będą czuły się swobodnie. 

W planie mamy cykliczne zajęcia ruchowe („multi ensemble”), podczas których dzieci i dorośli będą mogli razem doświadczać zabawy i wolnościowego ruchu. Z kolei podczas „wtorków dla zespołu” chcemy zorganizować regularnie wewnętrzne warsztaty i otwartą dyskusję między innymi wokół kwestii opieki w miejscu pracy. Nie mamy ambicji, żeby w ciągu jednego sezonu odpowiedzieć na wszystkie pytania i potrzeby z tym związane. Jednak samo podniesienie tematu, wymiana myśli i perspektyw może pozwolić odkryć nowe ścieżki wsparcia w sieci współzależnych relacji. Wypracowanymi w ten sposób praktykami i narzędziami będziemy się dzielić z publicznością.

W trosce o przywrócenie dobrostanu całemu zespołowi TRu każdy wtorek zaczynać będziemy od wewnętrznej pracy na jego rzecz. Wtorki dla zespołu to służące dobrostanowi i integracji zajęcia w nurcie Zakładowego Wellness: sesje jogi, medytacji oddechowych i wspólnego ruchu, a także spotkania wokół ważnych dla ZESPOŁU TR kwestii radzenia sobie w warunkach stresu, tworzenia dobrego kontraktu i stwarzania przestrzeni dialogu wokół tematów opieki i zdrowia.

Ważnym pojęciem towarzyszącym działaniom tego sezonu będzie „sztuka feedbacku”. Zależy nam na tym, by badać to narzędzie z różnych stron: w relacjach w zespole (przeprowadzimy m.in. warsztaty o komunikacji bez przemocy) czy między instytucją a zaproszonymi artystami i artystkami. Mamy przekonanie, że pogłębiona praca nad metodami feedbacku przełoży się na wysoką kulturę pracy i odpowiedzialną, uważną komunikację nie tylko w teatrze jako instytucji, ale i w każdym procesie twórczym, jaki będzie miał w niej miejsce. Temu będzie służyła Szkoła Feedbacku, a więc cykl spotkań zespołu aktorskiego TR ze studentami_tkami Akademii Sztuk Teatralnych w Krakowie pod kierunkiem dr Marty Bryś, która w swojej pracy badawczej podejmuje refleksje na temat tego, jak aktywnie korzystać z możliwości stwarzanych przez to narzędzie w rozwijaniu zarówno swojego warsztatu, jak i artystycznej samoświadomości. 

SZKOŁA FEEDBACKU bada, jak zespoły aktorskie mogłyby zacząć z takiego narzędzia korzystać stale, aktywnie i świadomie – nie zaś warunkowo w zależności od otwartości danej ekipy twórczej czy dyrekcji.

1 września wspólnie ze społecznością TRu, ze wszystkimi, dla których TR jest ważny, celebrowaliśmy nowy początek. Sezon zainaugurowała Parapetówka, która otworzyła cykl Domówek. Świętowaliśmy w licznym gronie widzów_ek, sojuszników_niczek, aktywnie współtworzących z nami to wydarzenie, włączających się w działania oswajające przestrzeń, wypełniających je swoją energią, ekspresją, swoimi głosami i historiami.

30 września spotkaliśmy się na Domówce Porządki Jesienne, by na nowo zagospodarować nasze miejsce na Marszałkowskiej i się w nim zadomowić. Naszym hasłem przewodnim była sensoryczność, wrażliwość na siebie tu i teraz i na siebie z przeszłości. Czytaliśmy „Muminki”, prowadziliśmy działania twórcze z wykorzystaniem prywatnych zbiorów zespołu, tworząc przestrzeń sensorycznych wrażeń i doświadczeń. 

Listopadowa domówka odbyła się pod hasłem Nostalgiczne archiwa. Żeby opowiedzieć historię tego miejsca i tego zespołu, stworzyliśmy wielogłos słów, dźwięków i obrazów. Sięgneliśmy do osobistych archiwów członków i członkiń zespołu: zdjęć, materiałów wideo, wspomnień, porozmawialiśmy o stracie i o tym, jak sobie z nią radzić, by otworzyć się na to, co nowe.  

Z kolei w lutym zaprosimy wszystkich na Domówkowy Fashion Day, będący refleksją na temat alternatywnych ścieżek rozwoju w modzie. W ramach wydarzenia zorganizujemy pokazy mody, urządzimy garażówkę i przygotujemy performans inspirowany twórczością Yves Saint Laurent’a.

W maju będziemy grzać się w blasku Idolmanii. Kto inspirował nas w młodości? Kto fascynuje nas dzisiaj? Co mówi o nas i naszych pragnieniach to, jakich mieliśmy i mamy idoli_lki? Marylin Monroe, Mowgli, Orlando to tylko zapowiedź naszego uniwersum. 

8 czerwca otworzymy drzwi dla wszystkich chcących celebrować Miesiąc Dumy. TR jako instytucja działająca artystycznie na rzecz społeczności LGBT i posiadająca ogromny zbiór teatralnych, performatywnych i edukacyjnych propozycji, rozwijanych od dekad, dysponuje także ich bogatym archiwum. Chcemy to archiwum rozwinąć i wzbogacić o nowe, niekoniecznie stricte-teatralne, formy z pogranicza sztuki i życia społecznego.

30 czerwca zakończymy sezon Domówką Podróże. Podróż będziemy traktować zarówno bardzo dosłownie, dzieląc się doświadczeniami, miejscami, wrażeniami, jak i szerzej – jako podróż wewnętrzną, wewnętrzny „trip” albo sen.

Stałym elementem Domówek jest ruch. Proponujemy międzypokoleniowy „multi ensemble” czyli cykliczne zajęcia prowadzone przez choreografkę Weronikę Pelczyńską doświadczoną w pracy z grupami zróżnicowanymi wiekowo. Wspólny ruch, znoszący wszelkie podziały wiekowe i społeczne to jedna z potrzeb najczęściej powracających podczas rozmów w ZESPOLE TRu. 

Domówki za każdym razem będziemy kończyć zapraszając wszystkie chętne osoby do Open mike oraz Jam session.

Każda Domówka będzie również zaproszeniem do całodniowego przebywania w TR Warszawa. Zależy nam na różnorodności propozycji: od wernisażu i performansu, po warsztaty, pracownie rzemieślnicze i potańcówki.